Naar Ontario

Het was eind augustus eindelijk tijd dat we het midden van Canada gingen bekijken. De oostkust heeft lang op ons meten moeten wachten. We kwamen er begin september aan en ons visum loopt tot en met de zestiende van september. Hoe doen we dat nou met alle emigranten die we nog moeten bezoeken? Twaalf stuks, alleen al in Ontario! We begonnen onze oostwaartse trip in Canmore, waar anders..

Op naar Drumheller. Dat is een stadje op iets meer dan een uur rijden vanaf Calgary. Het stadje ligt in een brede canyon en het staat bekend om drie dingen; de grote dinosaurusvindplaats, de oude koolmijn en de hoodoo’s. Die laatste zijn rechtopstaande stenen in vreemde vormen. Ze duiken uit het niets op. Kortom, de moeite waard om even voor om te rijden. Daar hadden we later spijt van.. Er was op de dinosaurussen na weinig te zien. Als je er voor de hoodoo’s naartoe gaat.. ga maar niet. Op internet vind je de mooiste plaatjes, maar in werkelijkheid stelt het niks voor. Er staan maar vier ofzo. En op je foto zie je altijd een boardwalk. De koolmijn is grappig, maar daar vonden wij de Atlas Coalmine Bridge het mooiste.. Deze brug wordt niet meer gebruikt en is begroeid met planten..

Op naar Taber, waar we Rob van Koert uit Appelscha bezochten. Deze jongeman vertrok uit Appelscha om zijn droom te gaan leven in het Zuiden van Alberta. Dat deed hij in 2013 allereerst voor een mooie ervaring, maar hij is altijd blijven hangen. Rob heeft een beetje moeite met het overtuigen van zijn vriendin om mee te komen.. omdat Taber echt platteland is. Er is niet veel. Het verhaal is binnenkort te lezen in de Nieuwe Ooststellingwerver.

Na het derde emigranten interview in Canada reden wij in een paar dagen naar het oosten. Een paar dagen werd ongeveer acht dagen. We namen namelijk de snelste weg.. door de Verenigde Staten. Zo konden we mooi het saaie deel van Canada verruilen voor een paar extra staten van Amerika. We reden eerst door Saskatchewan, wat naast Alberta ligt. Er zijn drie redelijk grote steden in deze provincie, maar verder was het meer een mooie belevenis om er doorheen gereden te zijn. In Moosejaw, de eerste grote stad onderweg.. zijn tunnels te vinden. Er wordt gezegd, dat Chicago’s grootste crimineel ooit, Al Capone zich daar heeft ondergedoken.. Dit kan niet worden bewezen. We zijn daarom maar doorgereden. Er was onderweg zo weinig te zien.. dat we overgingen op een reisbingo, een plaatjes bingo. Als je bijvoorbeeld een politie ziet, mag je een kruis door het politieautootje zetten. Hetzelfde geldt voor een vliegtuig, een stopbord, een fietser, een hert en ga zo maar door. Dit spelletje was wel nodig, want het landschap veranderde niet zoveel. Er was weinig te zien. Ook in Manitoba, de provincie ten oosten van Saskatchewan was barweinig te zien tot we in Winnipeg aankwamen, de hoofdstad van Manitoba. Er was een leuk centrum, genaamd The Forks met vooral de bekende markt, terrasjes en het park aan het water. Ook was er een Wal Mart, waarna we na een nacht midden in de stad te hebben geslapen richting de USA reden.

Ongeveer een half uur onder Winnipeg bezochten we een Mennonieten dorp. Mennonieten komen veel voor in de Verenigde Staten en in Canada. Het zijn mensen die zich kleden in klederdracht en ze leven ook nog op een ouderwetse manier. Ze maken hun eigen brood en vlees en de kinderen mogen naar school tot en met hun tiende. Onopgeleid gaan zij aan het werk en de vrouwen hebben weinig te zeggen. Ze gebruiken wel auto’s. Dat is meteen wat hun onderscheidt van de Amish, die hier ook ontzettend veel zitten. Zij rijden nog in koetsen die voortgetrokken worden door paarden. Daar zie je af en toe een verkeersbord van.. We kwamen er in het dorpje achter dat de Mennonieten afstammen van Menno Simons, uit Nederland. Hij heeft deze soort van religie bedacht. Vervolgens verspreidde de religie zich naar Duitsland en Rusland en daarna naar Canada en de Verenigde Staten. Nederlanders zijn zo vindingrijk.

Goed. We waren klaar voor Minnesota, waar wij het begin van de Mississippi rivier bezochten. De langste rivier ter wereld begint in het Itasca meer, één van de tienduizend meren van de staat. We moesten het water natuurlijk even aanraken. Daarna zigzagden we tussen de meren door naar Wisconsin, waar we vooral op Chicago in Illinois afreden. We reden via de Twin City’s, Minneapolis en St. Paul, twee megasteden die aan elkaar gegroeid zijn. In Chicago planden we twee dagen te blijven.

We verbleven in een hotel, want bij de Wal Mart was het niet echt veilig. Chicago is één van de gevaarlijkste steden ter wereld. Met 59 gangs en 625 subgangs voelden wij ons niet echt veilig. Het eerste wat de tourist information tegen ons zei is.. Ga niet na het stadion van de Chicago Bulls als er geen wedstrijd bezig is. Dat is te gevaarlijk. De bendes overleven door je te beroven. Er zijn dit jaar, toen wij er waren al 2808 schietpartijen geweest. Dat betekent elke dag iets meer dan twaalf. Toen wij er waren werden er in één shooting dan ook tachtig mensen omgelegd op een begrafenis. We keken wel uit. We gingen niet naar het stadion, al mocht je er ook langs rijden en een foto vanuit een taxi maken of snel uitstappen als de taxichauffeur de motor maar liet draaien. Dat was ons een beetje te gek. We liepen wel door het centrum, wat mooi en gezellig was. Aan de rivier zitten terrasjes en er waren.. naast de gangstertours over Al Capone en zijn naasten best veel dingen te zien. Ook blijkt Chicago een stad voor mogelijkheden. Zo zit er een wolkenkrabber van Oprah Winfrey met daarin haar Harpo studio’s en de Trump Tower van Donald Trump staat er vlakbij. Beide zijn groot geworden in Chicago. Twee dagen Chicago was voor ons wel genoeg. We reden door naar Indiana.

In Indiana bezochten we het geboortehuis van Michael Jackson in Gary. Het was net of we door de Project reden. Er stonden wat hangjongeren op de hoek van de straat en de straat is al jaren niet onderhouden. Het leek er ook niet op of dat binnenkort nog zou gebeuren. Michael Jackson zou de dag voor ons bezoek jarig zijn geweest, dus hingen er versieringen en lagen er veel bloemen voor de woning. De woning was ook de enige echte onderhouden woning in de buurt.. Er stond een granieten monument voor de zanger in de tuin en daarnaast waren er foto's van Michael Jackson en zijn ouders op de ramen van de woning geplakt. Omdat we op weg waren naar Detroit in Michigan reden we door naar.. Holland. Ja, echt. In Michigan ligt een plaatsje met de naam Holland. We voelden ons even thuis omdat er veel tulpenvelden te vinden zijn net als Nederlandse winkeltjes en een molen. In Detroit aangekomen schrokken we even.

Wat was die stad verpauperd. Motorcity, zoals de stad ook wel genoemd wordt door Ford, GM en Chrysler telde in 1950 nog zo’n 1,8 miljoen inwoners. De auto-industrie ging echter hard achteruit door de opkomende buitenlandse automerken en zo raakten veel mensen werkloos. Zelfs zoveel dat 1,1 miljoen mensen vertrokken. Er wonen nu nog slechts 700.000 mensen in de stad. Villa’s, banken, ziekenhuizen, kerken stations en hele straten staan leeg en zijn begroeid met planten, bomen en struiken. Sommige straten zijn zo vervallen dat het net een wildernis lijkt. Er gaan ghosttours en er is een straat waar een kunstenaar al in de eind jaren tachtig begon om de straat te versieren met kunstwerken. Deze straat wordt ook wel Ghetto Gügenheim genoemd. Er zijn mooie foto’s te maken in de stad.. en de daklozen wonen nu allemaal in de verlaten villa’s. Triest, maar het is weer eens wat anders.

Leukere dingen die er te doen zijn in Detroit zijn het bezoeken van Motown Records, waar onder anderen Michael Jackson, Jackson Five, Diana Ross, Stevie Wonder, Marvin Gaye en Lionel Richie ontdekt zijn. Alles staat er nog precies zoals het was in de jaren zeventig en tachtig. Er lag zelfs nog een agenda waarin stond dat de Jackson Five kwamen opnemen en ze brachten twee vriendjes mee. Ook zijn we naar het Henri Ford museum geweest waar onder meer de auto staat waarin president John F. Kennedy in is doodgeschoten en de bus waarin Rosa Parks niet voor een blanke wilde opstaan. Bijzonder om gezien te hebben.. net als vele andere presidentsauto’s en de eerste Ford exemplaren. Wederom is twee dagen meer dan genoeg voor de stad Detroit. Na deze belevenissen reisden we via de 8 Mile Road (bekend van de film 8 Mile van rapper Eminem) over de grens naar Ontario.

Het enige punt wat we in Ontario bekeken was eigenlijk de Niagara Falls. De waterval met het meeste volume ter wereld. Bijzonder om ze eens van dichtbij te aanschouwen, maarr.. het was eerst tijd om emigranten te bezoeken. Er wonen wel twaalf in Ontario, maar omdat we nog maar weinig tijd hadden, besloten we niet iedereen te bezoeken. We moesten helaas vier emigranten afzeggen. De ene woonde te ver weg, de andere had het erg druk. Iemand anders woonde niet meer op het adres en had een ander nummer en de familie die we ook afzegden was wel geëmigreerd, maar hun ouders waren inmiddels overleden.

In Chatham bezochten we Bart en Theodora Dijkman. Zij hebben altijd een appelboerderij gehad in die regio. Voor hun avontuur waren zij boer in Zuid Afrika en hun reden om te emigreren was om meer van de wereld te zien. Het beviel echter zo goed in Canada, dat zij beleven. Bart en Theodora komen oorspronkelijk uit Dronten. Zij heten tegenwoordig trouwens Dykman, omdat de immigratie een foutje heeft gemaakt.

In London, Ontario bezochten we Ted en Annie Fleerakkers en hun zoon Bill die net terug kwam uit Nederland. Hij had peperkoek voor zijn ouders meegenomen en hij praatte ze bij over zijn belevenissen. Ted emigreerde als oudste van al zijn broers en zussen in Duizel. Hij zei: Ik gun jullie de overname van de boerderij in Duizel, ik ga emigreren. Ted en Annie hebben altijd een boerderij gehad en Ted heeft zelfs op een 1949 John Deere een tocht van ongeveer 7000 kilometer gemaakt van het westen naar het oosten van Canada. Met 16 kilometer per uur reed hij heeel langzaam over de Trans Canada Highway om geld in te zamelen voor kinderen met een handicap. Hij werd burger van het jaar.

Wat leuk was tijdens ons bezoek aan London is dat we onze auto lieten nakijken. Tijdens deze beurt, die ons overigens 700 dollar kostte (minder leuk), bracht de manager van de garage ons naar de familie Fleerakkers en toen de auto klaar was haalde hij ons weer op. Als je ooit problemen met je auto hebt in London, ga naar Napa.

Na deze twee bezoeken bezochten wij Kirsten haar familie in Delhi, Ontario. Zij zijn net zoals Henk zijn familie in de jaren vijftig geëmigreerd. Het enige verschil was dat Henk zijn familie naar Australië emigreerde en die van Kirsten naar Canada. Grappig is dat Henk zijn familie uit het noorden van Nederland komt en Kirsten haar familie uit het zuiden, precies de gebieden waar alle te interviewen emigranten ook vandaan komen.

In Delhi wonen Martin en Carol, waar wij twee nachten verbleven. We hebben hun zoon Marty, twee kleinkinderen en een achterkleinkind ontmoet. Zij namen ons mee naar Mary en Doug in Garafraxa, waar we na twee andere emigranten geïnterviewd te hebben uitgenodigd werden om twee nachten te blijven. We ontmoeten hun zoon Matt en we gingen naar meer familie.. Pete en Marion in Collingwood.

Naast de Niagara wonen emigranten Dirk en Janny Vrugteveen uit Urk. Dirk werd groot in de pallet industrie. Toen zoon Henk nog klein was ontdekte hij dat pallets in te ruilen waren voor een dollar bij de boeren. Kapotte pallets repareerde hij en met dat idee; gratis pallets krijgen en repareren begonnen zij een bedrijf dat tegenwoordig is uitgegroeid tot een bedrijf met 90 fulltime werknemers.

Vlakbij Garafraxa ligt Elmira, waar emigrant Lian Lingbeek woont. Ze ontmoette haar huidige man in Nieuw Zeeland en ging in Canada wonen. Ze komt Dronten.

In Toronto bezochten we Anne Vos die opgroeide in Wijk en Aalburg. Zijn vader bezit Vossenhof Living, een bedrijf op het gebied van interieur design. Anne kwam er in dienst en ging voor de designbeurs eens per jaar naar Italië, waar hij zijn huidige vrouw ontmoette. Zij heeft een jaar lang in Nederland gewoond toen ze er achter kwamen dat het emigreren voor een Nederlander naar Canada waarschijnlijk makkelijker zou zijn dan voor een Canadese naar Nederland. Hij kreeg na drie jaar een telefoontje van een oud zakenpartner of hij het merk groot wilde maken in Noord Amerika.. en dat lukte erg goed.

Op naar Colborne waar de 90-jarige slager Geert en Sophia Oosterhof uit De Hoeve in Friesland nu wonen. Geert maakt nog steeds worsten voor familie, vrienden en zelfs voor slagers in de regio. ‘Ik rook worsten voor ze, omdat zij simpelweg niet weten hoe het moet, zei Geert. Hij heeft alle apparatuur in zijn garage staan en hij doet alles nog op de ouderwetse manier. ‘Daarom komen ze bij mij terug.’ Geert is nog lang niet klaar met het slagersvak.

In Peterborough bezochten we familie Van Dijk uit Waalre. Ze vertrokken in de jaren vijftig met de boot met al hun bezittingen naar de Nederlandse kolonie Sint Eustachius. Ze namen al hun bezittingen mee, inclusief koeien, varkens en kippen. Na drie jaar reisden zij door naar Canada waar Lennart en zijn vrouw er alles aan hebben gedaan om een goede toekomst voor de kinderen te creëren.

Weer heel wat kilometers verder kwamen wij aan in Brockville, waar we op bezoek gingen bij John en Michelle, twee familieleden van Kirsten. Bij hen verbleven we één nacht wegens tijdgebrek. Ook bij Kirsten haar neef Rick bleven we een nachtje in Cornwall, vlakbij Québec. Erg gezellig en bijzonder om te zien hoe zij daar wonen en te horen hoe het hen allemaal vergaan is.

Alle emigrantenverhalen worden binnenkort gepubliceerd.
Na Québec te hebben bekeken zijn we nu in New Brunswick. We hebben nog anderhalve dag in Canada voordat ons working holidayvisum verloopt. Waar we allemaal zijn geweest in Québec en New Brunswick bespreken we in het volgende, kleinere verhaal. Tot snel.

Groeten Henk en Kirsten